Manungsa punika salah setunggaling makhlukipun Allah SWT ingkang dipun paringi amanah dados khalifah ing bumi. Kanthi punika gesang ing alam dunya manungsa punika sampun dipun paringi pitedah kasebat ing dalem kitab suci lan assunnah. Ing alam dunya kedah saget damel kesahenan, ampun damel risak ingkang saget nuwuhaken kapitunan lan cilaka ing gesang.
اَلْحَمْدُ لِلّهِ الَّذِيْ أَنْعَمَنَا بنِعْمَةَ اْلِإيْمَانِ وَاْلإِسْلَامِ وَاْلِاسْتِقْلَالِ أَوِاْلحُرِّيَّةِ، وَأَفْهَمَنَا مِنْ عُلُوْمِ الدِّيْنِ وَاْلعَقِيْدَةِ، وَبَيَّنَ لَنَا وَأَرْشَدَنَا اْلأَخْلَاقَ الْكَرِيْمَةَ وَاْلأَعْمَالَ الصَّالِحَةَ,أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيْكَ لَهُ شَهَادَةً تُنْجِيْنَا بِهَا مِنْ أَهْوَالِ يَوْمِ الْقِيَامَةِ. وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ شَافِعُ اْلأُمَّةِ وَخَيْرُ اْلبَرِيَّةِ, اَللّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ الَّذِيْنَ يَعْمَلُوْنَ الصَّالِحَاتِ وَيَجْتَنِبُوْنَ اْلَمنْهِيَّاتِ. أَمَّا بَعْدُ: فَيَا عِبَادَ اللهِ ! أُوْصِيْكُمْ وَنَفْسِيْ بِتَقْوَى اللهِ وَطَاعَتِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُوْنَ. فَقَالَ اللهُ تَعَالَى: يَاأَيُّهاَ الَّذِيْنَ ءَامَنُوا اتَّقُوا اللهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلاَ تَمُوْتُنَّ إِلاَّ وَأَنتُمْ مُّسْلِمُوْنَ
Kaum muslimin Jemaah Jum’ah Rahimakumullah
Boten wonten wasiat ingkang langkung utami, kejawi wasiat ningkataken iman lan taqwa dhumateng Allah SWT, amargi kanthi iman lan taqwa punika, insya-Allah gesang kita tansah pinaringan pitedah, dipun gampilaken sedaya perkawis ing dunya lan benjang wonten ing akhirat. Kanthi mekaten ing sak dangunipun gesang sumangga kita tansah nindakaken kemaslahatan, kesahenan lan nilar sedaya tumindak ingkang dhatengaken kerusakan, musibah lan bencana kagem pribadinipun piyambak, tiyang sanes, masyarakat, bangsa lan negari. Rasululah SAW sampun dhawuh:
لَا ضَرَرَ وَلَا ضِرَارَ (رواه مالك وابن ماجة)
“Aja gawe kapitunan lan aja dadekake kapitunan (HR. Malik lan Ibnu Majah)
Tumindak kapitunan utawi tumindak ingkang dhatengaken bahaya punika salah satunggalipun pedamelan ingkang dipun awisi dening agami. Menawi ing basa Internasionalipun dipun wastani teroris, inggih punika satunggaling tumindak ingkang dhatengaken raos ajrih lan khawatir dhateng tiyang sanes malah bahayani dhateng tiyang sanes. Tumindak punika saget nuwuhaken lara, papa lan cintraka malah dados pesating nyawa, rusaking griya, gedung-gedung kantor, panggenan bisnis lan saterasipun.
Kaum muslimin Jemaah Jum’ah Rahimakumullah
Mapinten-pinten tumindak ingkang dhatengaken kapitunan, ing antawisipun:
1. Mejahi manungsa. Mejahi manungsa punika kalebet dosa ageng, sahingga menawi ing negari Islam ukumanipun inggih dipun pejahi lan ing negari Indonesia dipun atur dening hukum pidana, gumatung kalian marginipun mejahi. Sahingga nalika hukum ing dunya boten sami nanging hukum wonten akhirat yektos sami.
“Lan sing sapa wonge mateni wong mukmin kanthi sengaja, mangka piwalese yaiku Jahannam, dheweke langgeng ing jerone lan Allah bendhu marang dheweke , lan nglaknati sarta nyediakake azab kang gedhe tumrap dheweke”. (QS. Annisa’: 93)
2. Ngrisak alam, kados ngawontenaken penebangan maneka taneman, sahingga dhatengaken siti gugruk lan banjir. Kita kedah enget kalian mandatipun ingkang dipun paringaken dhateng manungsa supados tansah njagi lan ngrawat.
“ Lan namung Panjenengane kang nitahake sira minangka penguasa-penguasa ana ing bumi lan Panjenengane kang ngluhurake saperangan ira ngungkuli saperangan (kang liya) pirang-pirang derajat, supaya nguji ing sira marang apa kang wus diparengake marang sira”. (QS. Al An’am: 165)
3. Bucal sampah ing margi, kali lan selokan sahingga dhatengaken banjir.
Kanthi punika ing perkawis kadunyan Rasulullah sampun ngendika:
أَنْتُمْ اَعْلَمُ بِاُمُوْرِ دُنْيَاكُمْ
“ Kowe kang luwih ngerti kelawan urusan dunyamu”. (HR. Muslim)
Sahingga para para ulama’ ngaturaken dhawuhipun rasul:
أَنَّظَافَةُ مِنَ الْاِيْمَانِ
“Satuhune reresik iku setengah saka iman”. (HR. Tirmidzi)
Lan para umara’ paring dhawuh supados bucal sampah wonten ing panggenan ingkang sampun dipun sediakaken. Dipun pisah antawis sampah organik kalian anorganik. Lan nindakaken M tiga, inggih punika membakar, mengubur, memanfaatkan (mbakar, mendhem, gunakake). Tumindak punika kangge upaya nyegah bibit lemut supados katebihaken saking penyakit malaria, demam berdarah, cikungunya.
4. Numpak kendaraan kanthi ngebut lan boten netepi aturan lalu lintas, nerjang rambu-rambu lalu lintas, boten ngagem helm, boten ngurubaken lampu, lan kagem ingkang ngasta mobil boten ngagem sabuk pengaman. Tumindak punika ugi damel kapitunan, awakipun piyambak lan tiyang sanes kalebet keluarganipun. Sampun kathah korban Laka (lalu lintas lan jaan raya) sahingga dhatengaken duka keluarganipun. Kanthi punika margi ingkang dipun wiyaraken tasih kirang wiyar, amargi kendaraanipun tambah kathah, kanthi punika nalika nembe ngasta kendaraan kedah ngantos-antos, saperlu ngedohi saking bilahi.
5. Ngunjuk minuman keras, napa malih miras oplosan, main lan colong jupuk mekaten punika banget anggenipun damel kapitunan dhateng pribadi lan tiyang sanes. Tumindak punika asring sami gandheng ceneng. Ngunjuk minuman keras menawi sampun ketagihan kedah ngunjuk, menawi boten wonten kedah tumbas, menawi boten wonten jatah kagem tumbas sahingga mendhet jalan pintas kanthi colong jupuk. Utawi menawi main nembe untung badhe dipun ginakaken kangge ngunjuk minuman keras, menawi boten untung ugi badhe nindakaken colong jupuk. Kanthi mekaten tumindak punika dipun awisi dening Allah.
“He wong-wong kang padha iman, satemene (ngombe) khomr, totohan, (nyembelih qurban kanggo) brahala, mbedhek nasib nganggo panah, kuwi lelakon ala kalebu lelakone syetan, mula saka kuwi tinggalna lelakon kuwi supaya sira entuk kauntungan”. (QS. Al Maidah: 90)
6. Ngendika kulina goroh, cidra ing janji, tumindak lacut, iri, dengki, tamak, dados tumindak kejawi damel kapitunan dhateng tiyang sanes ugi pribadinipun piyambak. Amargi tumindak mekaten punika saget damel kotoring qalbu, ati ingkang buthek sahingga badhe rumaos tebih kalian Gusti Allah.
“Lan ingsun ora ngumbarake awak ingsun (saka kesalahan), jalaran satemene nepsu iku tansah ngajak marang duraka, kejaba nepsu kang kaparingan rahmat dening Pengeran ingsun. Satemene Pangeran ingsun iku Maha Pangapura tur Maha Welas Asih” (QS. Yusuf: 33)
Kaum muslimin Jemaah Jum’ah Rahimakumullah
Tumindak amel kapitunan satemah dados tumindak ingkang nglanggar dhateng awisanipun Allah, amargi kanthi agami lan kitab suci ingkang dipun wahyuhaken dhateng para Rasulipun, Allah paring pitedah supados manungsa punika saget tumindhak wonten margi ingkang dipun ridhani dening Allah, damel kemaslahatan. Kanthi punika tumindak nglanggar dhateng awisanipun Allah punika badhe dipun paringi piwales arupi musibah bencana lan siksa keleres ing dunya lan ing akhirat samangke. Allah SWT sampun ngendika:
“Sak temene piwalese wong-wong kang merangi Allah lan rasule serta gawe rusak ana ing bumi, dheweke naming dipateni, disalib utawa dipotong tangan lan sikile kanthi selang-seling, utawa dibuang saka negara (asale). Kang kaya mengkono mau ana ing dunya, la ana ing akhirat mengko dheweke bakal intuk siksa kang banget larane”. (QS. Al Maidah: 33).
Akhiripun kanthi nyuwun pitedah dhateng Allah, mugi dipun tebihaken saking margi ingkang sasar, lan dipun paring pitedah dhateng margi ingkang leres, amin.