Mujudaken Pasedherekan - Khutbah Bahasa Jawa

Sedaya umat manungsa ing alam dunya punika satuhunipun setunggal sedherek, amargi menawi dipun runtut asalipun manungsa punika saking setunggal tiyang, inggih punika nabi Adam, tumuli Gusti Allah dadosaken Siti Hawa ingkang dipun titahaken saking iga kiwanipun nabi Adam. Sapunika umat punika sampun berkembang dados kathah. Pramila saking kathahipun prasasat dados manungsa ingkang beda. Kanthi mekaten ing salebetipun Islam pasedherekan punika mengku tigang perkawis inggih punika mergi saking keturunan, agami lan papan panggenan. Tigang perkawis punika kedah dipun wujudaken supados gesang ing alam dunya punika pikantuk raos aman, ayem lan tentrem. Ing antawis setunggal lan setunggalipun tansah mujudaken raos katrisnan, mong tinemong, wasiyat winasiyatan lan saterasipun.

اَلْحَمْدُلِلّٰهِ الَّذِى يَهْدِى مَنْ يَشَاءُ اِلَى صِرَاطِ مُّسْتَقِيْمِ نَحْمَدُهُ سُبحَانَهُ وَهُوَ الْبَرُّالرَّحِيْمُ, أَشْهَدُ أَنْ لَاإِلٰهَ إِلَّا اللهُ وَحْـدَهُ لاَشَـرِيْكَ لَهُ. وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَنَا مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ . اَللّٰهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلىَ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ بِإِحْسَانٍ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ . أَمَّا بَعْدُ.فَيَا عِبَادَ اللهِ, اِتَّقُوْا اللهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلَاتَمُوْتُنَّ إِلَّا وَأَنْتُمْ مُسْلِمُوْنَ .

Kaum muslimin jema’ah Jum’ah Rahimakumullah
Mangga kita sami tingkataken iman lan taqwa kita dhateng Allah SWT, kita tindakaken dhawuh-dhawuhipun Allah lan kita tilar saha kita awisi sedaya awisanipun Allah. Mugi kita pikantuk kamulyan lan kabegjan wiwit saking dunya dumugi akherat samangke, amin.

Gesang ing alam dunya punika, manusia ghadhahi tugas lan tanggel jawab minangka makhluk pribadi, sosial lan makhluk Allah. Mekaten punika amargi manungsa makhlukipun Allah ingkang dipun ciptakaken saking setunggal tiyang, inggih punika nabai Adam alaihi salam. Allah SWT ngendika:

“ He manungsa kabeh, satuhune Ingsun (Allah) wus dadekake sira kabeh saking wong lanang lan wadon siji, lan dadekake dadi berbangsa-bangsa lan bersuku-suku supayane sira kabeh padha saling kenal, satuhune kang paling mulya ing ngarsane Gusti Allah yaiku wong kang paling taqwa, satuhune Allah Maha Pirsa lan Maha waspadha”. (QS. Al Hujurat: 13)

Kaum muslimin jema’ah Jum’ah Rahimakumullah
Ayat punika nedahaken dhateng manungsa supados sami saling kenal, sinaosa sapunika sampun dados masyarakat kanthi maneka warna budaya, bahasa, seni, ras lan agami, semanten ugi sapunika dipun bedakaken kanthi wilayahipun, wonten masyarakat Jawa, Sumatera, Kalimantan, Sulawesi, Irian Jaya, lan wonten ing manca negari kados ing Malaysia, Singapura, Thailan, Brunai Darusalam, Banglades, Arab Saudi, Mesir, Amerika lan saterasipun. Sajatosipun menawi dipun runtut inggih tasih sedherek.

Kanthi mekaten menawi kita gatosaken pasedherekan punika saget kaiket kanthi tigang perkawis:
Sepindhah: Pasedherekan ingkang dipun iket kanthi sebab garis keturunan, Allah SWT ngendika:

“ Diharamake ing atase sira kabeh (ngrabeni) ibu-ibunira, anak-anakira kang wadon, sedulur-sedulur ira kang wadon, sedulur-sedulure bapakira kang wadon, sedulur-sedulur ibunira kang wadon, anak-anak wadon saka sedulur-sedulurira kang lanang, anak-anak wadon saka sedulur-sedulurira kang wadon, ibu-ibunira kang nusoni sira kabeh, sedulur wadon tunggal susu, ibu-ibune bojo wadonira (anak kuwalon) kang sajrone pawengkonira saka bojo wadon kang wis sira kumpuli, ananging kalamun sira durung ngumpuli bojo wadonira (ibune anak kuwalonira) iku (lan wis sira pegat) mula sira ora dosa ngrabeni anake (lan diharamake tumrap sira) bojo-bojo wadone anak kandhungira (mantu wadon) lan ngumpulake (wayuh) sedulur wadon loro, kajaba kang wus kalakon ana ing mangsa ndhisik (jaman jahiliyah). Satuhune Allah iku zat kang agung pangapurane tur agung welase” (QS. Annisa’: 23)

Pasedherekan punika dipun landasi amargi saking keturunan ingkang sami, sahingga saking sebab punika wonten hak waris lan boten dipun parengaken sami nikah kalian sedherekipun. Ananging amargi penduduk tambah kathah sahingga lajeng benten suku, adat seni, budaya lan bahasa satemah ingkang mekaten punika tasih kalebet sedherek, Allah SWT ngendika:

“ Lan ing antarane tandha-tandha kekuwasaane, hiya iku Panjenengane nitahake langit lan bumi lan beda-bedane basanira kabeh lan warnane kulit ira kabeh. Satemene ana mengkono iku yekti ana tandha-tanndha tumrap wong-wong kang padha ngerti”. (QS. Arrum: 22)

“ Lan (Ingsun wus ngutus) marang kaum ‘Ad sadulure dheweke, hiya iku Hud. Dheweke dhawuh: He kaum Ingsun padha nyembaha sira kabeh marang Allah, temenan ora ana Pangeran tumrap sira kejaba mung Panjenengane. Mangka kenapa sira ora padha taqwa marang Panjenengane”. (QS. Al A’rof: 65)

Kaping tiga: Pasedherekan ingkang dipun iket kanthi agama, Allah SWT ngendika:

“ Satemene wong-wong mukmin iku seduluran jalaran sangka iku gaweha pirukunan ing antarane rong golongan iku lan padha taqwaha marang Allah supaya sira intuk rahmat”. (QS. Al Hujurat: 10)

Sinaosa agami lan keyakinan kita benten nanging kita dipun dhawuhi supados tansah paring pikurmatan, Allah SWT ngendika:

“ Allah ora nyegah sira kabeh kanggo nglakoni kabejikan lan tumindak adil marang wong-wong kang ora nyatroni sira kabeh kerana agama lan (uga) ora nundhung sira kabeh saking Negara ira kabeh. Satemene Allah remen marang wong-wong kang tumindak adil”. (QS. Al Mumtahanah: 8)

“ Dhawuha sira (Muhammad): He wong-wong kafir! Ingsun ora bakal nyembah apa kang sira sembah, lan sira dudu wong kang nyembah Pangeran kang Ingsun sembah. Lan Ingsun ora bakal pernah dadi wong kang nyembah apa kang sira sembah, lan sira (uga) ora bakal pernah dadi wong kang nyembah Pangeran kang Ingsun sembah. Tumrap sira, agamanira dhewe, lan tumrap Ingsun agama Ingsun dhewe”. (QS. Al Kafirun: 1-6)

Kaum muslimin jema’ah Jum’ah Rahimakumullah
Islam boten namung paring dhawuh dhateng umatipun supados tansah mujudaken pasedherekan lan welas asih, ananging kedah kados pundi supados pasedherekan punika tambah raket lan kiat. Kanthi mekaten kedah dipun tebihaken sedaya sikap ingkang saget ngrisak pasedherekan, contonipun ngina dhateng tiyang sanes, nyana ala, paring laqab utawi gelar ingkang awon, ngrasani, pados-pados awon lan cacatipun tiyang sanes. Menawi perkawis punika saget kita singkiri insya-Allah pasedherekan gesang punika saget kasembadan kanthi sae, amin.

بَارَكَ اللهُ لِيْ وَلَكُمْ فِي الْقُرْآنِ الْعَظِيْمِ، وَنَفَعَنِيْ وَإِيَّاكُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ اْلآيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيْمِ، أَقُوْلُ قَوْلِيْ هٰذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ الْعَظِيْمَ لِيْ وَلَكُمْ فَاسْتَغْفِرُوْهُ، إِنَّهُ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ.

Njagi Fitrahing Qalbu - Khutbah Shalat Idul Fitri Basa Jawa

Sampun kita mangertosi bilih wulan Ramadhan punika dados wulan pelatihan, wulan penyucian, wulan keberkahan, wulan ampunan, wulan muhasabah, wulan pesta ibadah. Kanthi mekaten menawi saget nindakaken shiyam Ramadhan kanthi dasar iman lan taqwa yektos ing tanggal setunggal Syawal kawontenanipun manungsa dados fitrah. Nanging amargi gesangipun manungsa punika kathah cobinipun sahingga kita kedah ngantos-antos supados jiwa ingkang witrah punika tansah kajagi.

اَللهُ أَكْبَرُ ×٩ كَبِيْرًا وَالْحَمْدُ لِلّٰهِ كَثِيْرًا وَسُبْحَانَ اللهِ بُكْرَةً وَأَصِيْلًا . لَا اِلٰهَ اِلَّا اللهُ وَحْدَهُ صَدَقَ وَعْدَهُ وَنَصَرَ عَبْدَهُ وَاَعَزَّ جُنْدَهُ وَهَزَمَ الْأَ حْزَابَ وَحْدَهُ لَا اِلٰهَ اِلَّا اللهُ وَاللهُ أَكْبَرُ, اَللهُ أَكْبَرُ وَلِلّٰهِ الْحَمْدُ. أَلْحَمْدُ لِلّٰهِ اَّلذِى جَعَلَ أَيَّامَ الْأَعْيَادِ ضِيَافَةً لِعِبَادِهِ الصَّالِحِيْنَ وَجَعَلَ فِى قُلُوْبِ الْمُسْلِمِيْنَ بَهْجَةً وَسُرُوْرًا. أَشْهَدُ أَنْ لَا إِلٰهَ إِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لاَ شَرِيكَ لَهُ، وَأَشْهَدُ َأَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ، اَللّٰهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَ عَلَى آلِهِ وَصَحْبِهِ وَمَنْ تَبِعَهُ بِاِحْسَانٍ اِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ أَمَّابَعْدُفَيَآعِبَادَاللهِ, اِتّقُوا اللهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَ لَا تَمُوْتُنَّ إِلَّا وَ أَنْتُمْ مُسْلِمُوْنَ.

Kaum muslimin jema’ah shalat Id Rahimakumullah
Alhamdulillah sedaya puji kagunganipun Gusti Allah, Pangeran ingkang ngratoni sedaya alam, namun dhumateng Allah kita manembah lan dhumateng Allah kita nyuwun pitulungan. Kanthi kuasa lan welas asihipun Allah ing dinten punika kita sampun tingkas anggenipun nindakaken shiyam Ramadhan, mugi-mugi sedaya amal ibadah ingkang sampun kita tindakaken ing sak lebetipun wulan Ramadhan temen saget mujudaken pribadi muslim ingkang ningkat iman lan taqwanipun dhateng Allah.

Allah SWT sampun paring pangapunten dhateng sedaya kalepatan, sahingga ing dinten punika kita dados pribadi ingkang fitrah. Allah dadosaken pribadinipun tiyang-tiyang ingkang iman lan Islam kawontenanipun kados bayi ingkang nembe lahir saking gua gharbanipun ibu.
Dinten punika dados dinten ingkang istimewa, jalaran ing dinten punika Allah SWT sampun ngluberaken welas asih lan maghfirahipun, sahingga ing dinten punika sedaya tiyang sami ngrumaosi dados tiyang ingkang gadhahi sifat khata’ lan nisyan, lepat lan supe, sahingga kanthi sifat punika sami ngrumaosi bilih sifat-sifat punika tansah manggen ing pribadinipun manungsa sahingga saget nyebabaken dosa. Dosa dhateng Allah amargi nindakaken perkawis ingkang dipun awisi dening Allah.

Pramila kangge nglebur dosa lan kesalahan punika margi ingkang gampil inggih punika kanthi nyuwun pangapunten dhateng tiyang-tiyang ingkang nate dipun dhalimi, tiyang-tiyang ingkang nate dipun pilara, tiyang-tiyang ingkang nate dipun fitnah lan saterasipun. Allah zat ingkang paring pangapunten, dosa alit kanthi maos istighfar lan dosa ageng kanthi mertobat dhateng Allah. Nanging dosa dhateng sesami gesang inggih kedah nyuwun pangapunten dhateng sesaminipun.

Nyuwun pangapunten punika pedamelan lisan ingkang awrat dipun ngendikaken, lan kosok wangsulipun kathah tiyang ingkang gampil lan ringan ngaturaken nyuwun pangapunten. Satuhunipun ringan lan awrat punika gumatung kalian manahipun. Ati ingkang peteng, ingkang sampun katutup hawa nafsu panci awrat, namung ati ingkang sampun padhang pikantuk pitedah sahingga kathah ingkang sami mendhet wulan Syawal kangge shilaturahim, sowan-pisowanan ing sesami sedherekipun.

Allahu Akbar 3x Walillahil hamd
Kaum muslimin jema’ah shalat Id Rahimakumullah
Menawi kita muhasabah, ngitung-ngitung dhateng amal ibadah kita dipun bandingaken kalian nikmatipun Allah. Wekdal 24 jam ingkang dipun paringaken Allah namun pinten jam kita ginakaken kangge ngibadah, umur ingkang panjang, sehat lan sempatipun napa sampun kita ginakaken kangge ningkataken ibadah. Kalebet sedaya sumber daya alam arupi oxygen, toya, siti, wit-witan, lan sedaya gegremetan ing darat lan samudra, sedaya punika dipun sediakaken dening Allah kangge mujudaken pribadi muslim ingkang tansah syukur dhateng Allah.

Kathah para manungsa ingkang dereng ngrumaosi bilih sedaya peparingipun Allah punika, sawekdal-wekdal badhe dipun pundhut malih dening Allah. Sedanipun manungsa boten nenggo nalika nembe sakit, wonten kawontenan mlarat, nalika yuswa sampun sepuh lan nalika nembe repot. Nanging kathah tiyang dipun pundhut nyawanipun, ing wekdal enjang tasih sehat, wekdal sonten sampun seda, wekdal dalu tasih sehat wekdal siang sampun dipun tumpakaken kreta jawa. Kanthi mekaten Rasulullah SAW nate paring pemut:

اِغْتَنِمْ خَمْسًا قَبْلَ خَمْسٍ: حَيَاتَكَ قَبْلَ مَوْتِكَ وَصِحَّتَكَ قَبْلَ سَقَمِكَ وَفَرَاغَكَ قَبْلَ سُغْلِكَ وَ شَبَابَكَ قَبْلَ هَرَمِكَ وَغِنَاكَ قَبْلَ فَقْرِكَ (رواه البيهقى)

“Gunakna limang perkara sak durunge tumeka limang perkara, uripira sadurunge temeka patinira, gunakna wektu sehatira sadurunge tumeka laranira, gunakna wektu longgarira sadurunge tumeka wektu rupekira, gunakna wektu nomira sadurunge tumeka wektu tuanira, gunakna wektu sugihira sadurunge tumeka wektu mlaratira”. (HR. Baihaqi)

Mila mekaten nalika kita mlebet ing wulan Syawal punika, mangga kita pendhet hikmah wulan Ramadhan, wulan kangge ningkataken amal ibadah kaleres ing kuantitas lan ugi kualitasipun, jumlahipun lan ugi mutunipun. Umpami ing sak jawinipun wulan Syawal, sedaya tiyang tansah ngumbar nebar sih katrisnan lan paring pangapunten, yektos Allah tansah badhe ngluberaken sih katrisnanipun dhateng kawulanipun. Sedaya tiyang sami gemregah ningkataken ibadhahipun, yektos Allah badhe nurunaken rahmatipun. Allah SWT ngendika:

“Menawa sekirane para pendhudhuke negara-negara padha iman lan taqwa, wus mesthi Ingsun bakal nurunake marang dheweke mau berkah sangka langit lan bumi, ananging dheweke padha anggorohake (marang ayat-ayat Ingsun) kuwi, akhire Ingsun siksa wong-wong mau amarga lelakone dheweke” (QS. Al A’raf: 96)

Pramila sasampunipun kita mlebet ing dinten riyadi, dinten fitrah, Allah SWT boten jamin kawulanipun saget njagi kawontenan fitrah punika. Amargi ningali ing tahun-tahun ingkang sampun dipun tindakaken. Budaya lan adhatipun kaum muslimin punika badhe kondur kados wekdal saderengipun Ramadhan. Malah ngraosaken bilih puasa Ramadhan lan sedaya amal ibadah ing wulan Ramadhan punika dados beban. Mekaten punika amargi pribadinipun manungsa punika wonten kalih panthan, inggih punika jasmani lan rohani utawi lahir lan batin. Lan ing sak dangunipun nindakaken pakaryan tansah dipun adhepaken kalian goda lan cobi. Kanthi mekaten, wonten ingkang kiat ngadhepi goda lan cobi punika, sahingga derajatipun saget ningkat dados akhsani taqwim lan jiwanipun dados mutmainnah. Nanging ugi kanthi goda lan cobi punika kathah ingkang boten kiat sahingga derajatipun manungsa dados langkung ashor. Allah SWT ngendika:

“ Satemene Ingsun wus nitahake manungsa kanthi wangun kang saapik-apike. Banjur Ingsun balikake dhewekne marang panggonan kang luwih endhek-endheke panggonan endhek (neraka), kejaba wong-wong kang padha iman lan padha ngamal shalih, mula tumrap dhewekne kabeh ganjaran kang ora ana pedhote” (QS. Attin:4-6)

Kanthi punika kangge njagi kawontenan fitrah punika, mangga kita tansah ngudi ilmu sak kathah-kathahipun, margi kanthi ilmu badhe mujudaken tiyang ingkang wicaksana. Kita tingkataken amal ibadah, kita tingali tiyang sak nginggilipun sahingga badhe nuwuhaken raos ikhlas lan ngicalaken sifat ujub. Kita wujudaken shilaturahim, kanthi pasedherekan setunggal iman Islam, pasedherekan ing masyarakat punapa malih pasedherekan kelawan setunggal keturunan. Kita jumbuhaken sifat wasiyat-winasiyatan, nasehat-winasehatan, tulung-tinulung ing margi ingkang leres lan taqwa. Insya-Allah sedaya tumindak sae lan lepat punika amargi saking pakulinan.

Pedamelan sae menawi dipun tindakaken kanthi istiqomah yektos badhe mujudaken raos ikhlas. Sinaosa pedamelan sae punika dhawuhipun Allah nanging menawi boten dipun kulinakaken inggih badhe awrat, sahingga syari’at agami Islam namung dados norma-norma. Satuhunipun Islam punika sampun dipun tentukaken dening Allah minangka Rahmatan lil ‘alamin, nanging jumbuhipun punika dipun tentukaken dening para manungsa khususipun tiyang-tiyang Islam.
Akhiripun kita tansah nyuwun kekiatan dhateng Allah supados saget pribadi ingkang saget bekda rahmat dhateng sedaya alam. Kanthi nyuwun pitedah datang Allah lan nyuwun pangapunten dhateng Allah kita aturaken.

اَسْتَغْفِرُ اللهَ الْعَظِيْمُ, الَّذِى لَا اِلٰهَ اِلَّا اللهُ وَحْدَهُ لَا شَرِيْكَ لَهُ, لَهُ الْمُلْكُ وَلَهُ الْحَمْدُ يُحْيِى وَيُمِيْتُ وَهُوَعَلَى كُلِّ شَيْئٍ قَدِيْرٌ. وَقُلْ رَّبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِيْنَ

Nggayuh Lailatul Qadar-Ibadah Sewu Wulan-Khutbah Bahasa Jawa

Sinten tiyangipun ingkang saget nindakaken ibadah sewu wulan, anatare inggih punika 83 tahun? Yekti abot bisa mujudake ibadah sewu wulan, napamalih zaman sapunika umuripun manungsa punika rata-rata pinten tahun. Ewodene nabi Muhammad mawon namung 63 tahun, dadi ya wis kemurahan banget lamun duweni umur 83 tahun tur kapitung dadi wong kang ahli ibadah. Kang mangka lamun saiki umure 40 tahun, iku wus kepotong umur anak-anak, yaiku wiwit bayi nganti umur 12 tahun. Durung maneh saben-saben wong ngalami zaman sulit, sahingga ngibadahe dadi kendor.

Nanging ampun kuatir merga Allah paring kelonggaran kanggo wong-wong Islam bakal oleh derajat ibadah 83 tahun, yaiku ngibadah ing lailatul qadar, mila mangga sami usaha nggayuh lailatul qadar iku.

اَلْحَمْدُلِلّٰهِ الَّذِيْ أَنْزَلَ الْقُرْآنَ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتِ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ. أَشْهَدُ اَنْ لَا اِلٰهَ اِلَّااللهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيْكَ لَهُ الْمَلِكُ الدَّيَّانُ وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا رَسُوْلُ اللهِ خَيْرُ مُعَلِّمٍ وَاِمَامٍ, اَللّٰهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلَى عَبْدِكَ وَرَسُوْلِكَ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى اٰلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ عَلَى مَنْهَجِهِمِ السَّلِيْمِ أَمَّابَعْدُفَيَآعِبَادَ اللهِ, أُوْصِيْكُمْ وَنَفْسِىْ بِتَقْوَى اللهِ فَقَدْ فَازَالْمُتَّقُوْنَ

Kaum muslimin jema’ah Jum’ah Rahimakumullah
Allah SWT sampun paring dhawuh dhateng tiyang ingkang iman, ngemutaken bilih tiyang Islam sami mujudaken iman lan taqwa dhateng Allah kanthi sak leres-leresipun, lan ing akhir hayatipun seda kanthi bekta iman lan Islam sahingga dipun cathet seda ingkang khusnul khatimah. Tentunipun sedaya tiyang tansah ngrumaosi bilih ing sedaya wekdal tansah damel tumindak dosa, tumindak ingkang nerak dhateng wewaleripun syara’, kaleres punika dipun sengaja utawi boten sengaja. Menawi tumindak awon punika dipun sengaja tegesipun dados tiyang fasiq lan mekaten punika dados tumindak awon ingkang sak mesthine dipun tilar. Ewadenten tumindak awon punika boten dipun sengaja, amargi khilaf temtu Allah tansah paring pangapunten lan kelebet dosa alit lan kawulanipun cekap maos istighfar, Gusti Allah zat ingkang tansah paring pangapunten dhateng sedaya kawulanipun.
Kanthi wujud kesadaran bilih sampun nindakaken perkawis ingkang awon lan dosa, sumangga kita kiyataken ngibadah ing wulan Ramadhan punika kangge nglebur dosa-dosa ingkang nate dipun tindakaken. Punapa malih ing akhir wulan Ramadhan punika Allah paring kautaman kanthi tumurunipun Alqur’an lan dalu punika kawastanan wengi lailatul qadar. Allah SWT nate ngendika:

“Satemene Ingsun wus nurunake (Alquran) ana ing wengi kamulyan. Lan apa sira ngerti, apa toh (sejatine) wengi kamulyan iku? Wengi kamulyan iku luwih bagus katimbang sewu wulan. Ana ing wengi iku padha mudhun malaikat-malaikat lan Jibril kanthi (nggawa) ijin Pangerane kanggo ngatur sekabehane urusan. Wengi iku para malaikat padha uluk salam (marang wong-wong mukmin lanang wadon) nganti tumeka mletheke fajar”. (QS. Al Qadar: 1-5)

Ing surat punika Allah SWT paring warta bilih wengi lailatul qadar punika salah satunggaling wengi ingkang langkung utami tinimbang ing wengi-wengi sasanesipun. Allah paring pirsa bilih saenipun wengi punika langkung utami menawi dipun bandingaken kalian ibadah sewu wulan utawi 83 tahun. Ing wengi punika Gusti Allah nurunaken Allah saking Louhul Mahfudz dumugi Baitul Izzah (langit dunya) kedadosan mekaten punika ing wulan Ramadhan, Allah SWT ngendika:

“ Wulan Ramadhan, kang diturunake Alqur’an kanggo pituduh tumrap manungsa lan aweh katerangan saking pituduh lan pembeda”. (QS.Al Baqarah; 185)

Kaum muslimin jema’ah Jum’ah Rahimakumullah
Ing wengi punika para Malaikat kalebet malaikat Jibril tumurun ing bumi, sami ngreksa dhateng perkawisipun piyambak-piyambak. Kagem tiyang ingkang pinanggih malam lailatul qadar punika badhe dipun gampilaken urusanipun, amargi daya upayanipun dipun tulung dening para malaikat. Amargi sedaya harapan badhe dipun laporaken dhateng Allah. Rasul nate ngendika:

يَا غُلامُ إِنِّي أُعلِّمكَ كَلِمَاتٍ :احْفَظِ اللَّهَ يَحْفَظْكَ احْفَظِ اللَّهَ تَجِدْهُ تُجَاهَكَ ، إِذَا سَأَلْتَ فَاسْأَل اللَّه ، وَإِذَا اسْتَعَنْتَ فَاسْتَعِنْ بِاللَّهِ (رواهُ التِّرمذيُّ

“He pemuda, satemene Ingsun bakal paring piwulang marang sira, pirang-pirang hikmah: jaganen Allah, kelawan nuruti dhawuh-dhawuhe, lan dohana larangane, mesthi Allah bakal jaga awakmu, jaganen Allah, mesthi sira bakal nemoni Allah ing sak sandingira. Lamun sira jelaluk, jaluka marang Allah lan lamun sira jaluk pitulungan, jaluka marang Allah”. (HR. Turmudzi)

Ing pundhi papan lan panggenan Allah tansah pirsa dhateng sedaya tumindak kita, kaleres ingkang manggen ing ati punapa malih ingkang kita lahiraken. Sedaya punika wonten dalem pengawasanipun Allah. Sinaosa Gusthi Allah paring dhawuh dhateng para malaikat supados nyathet sedaya amal kita, boten ateges Allah boten pirsa, ananging ingkang mekaten punika nedahaken bilih Allah punika Maha Agung, Maha Kuwaos, Maha Wicaksana lan sak sanesipun. Sahingga ing saben dintenipun Allah nyuwun tanggel jawabipun saking para malaikat, lan nalika malaikat paring laporan, Gusti Allah badhe nyembadani dhateng sedaya kawulanipun ingkang nyenyuwun.

Menawi tiyang-tiyang Islam sami mangertosi bilih ing saben-saben panggenan kangge shalat dipun rawuhi dening para Malaikat yektos ibadahipun boten badhe pedhot, sedaya tiyang Islam badhe enggal-enggal nindakaken ibadah. Mekaten punika sampun pranyata bilih ibadah menawi dipun kantheni kalian tiyang kathah badhe tambah giat. Kaifiyahipun shalat dipun sempurnakaken, shalatipun sunnah dipun tindakaken. Benten menawi shalat dipun tindakaken piyambakan.

Kanthi punika, sasampunipun mengertosi kautaman ibadah ing wulan Ramadhan, bilih ing awalipun wulan Ramadhan Allah SWT ngluberakan rahmatipun. Mangga kita giyataken sedasa dinten ingkang sepindhah punika kangge nindakaken takholli inggih punika kita dalaken sedaya sifat lan perilaku ingkang boten sae. Kita perangi hawa nafsu ingkang tansah jlomprongaken dhateng margi ingkang sasar, kita kiyataken manah kita supados dados sopiripun sedaya tumindak. Sahingga ing sedaya dinten ingkang kaping kalih sasampunipun sifat lan perilaku boten sae punika kita dalaken, lajeng nindakaken tahalli inggih punika kita isi kanthi sifat-sifat ingkang sae. Sahingga ing sangang dinten utawi sedaya dinten ingkang terakhir tiyang Islam badhe ngraosaken tajjalli, inggih rumaos sedaya tumindakipun dipun bimbing dening Allah. Manungsa sampun angghadhahi sifat-sifat Ilahiyah, sahingga ing tembe wingkingipun tiyang Islam badhe katebihaken saking geninipun neraka.

Kaum muslimin jema’ah Jum’ah Rahimakumullah
Akhiripun mugi-mugi ing wulan Ramadhan punika kita dipun paring kekiyatan ningkasaken shiyam Ramadhan kanthi tansah nyempurnakaken syarat lan rukunipun. Nilaraken sedaya ingkang batalaken lan ngrisak ibadah puasa. Lan tansah nindakaken amal-amal sunnah sanesipun.

Puasa Lahir Batin -Khutbah Bahasa Jawa

Puasa punika wonten kalih inggih punika puasa lahir lan batin, puasa lahir punika saget dipun tingali kanthi boten nindakaken perkawis ingkang batalaken puasa, kados dhahar, ngunjuk lan kempal badan antawis para garwa ing wekdal siang. lan puasa batin inggih punika ngereh lan ngeker hawa nafsu, margi hawa nafsu punika dhahar lan unjukanipun perkawis ingkang dipun awisi dening Allah. Perkawis-perkawis punika secara lahir boten batalaken puasa, nanging menawi dipun tindakaken puasanipun badhe muspra, boten wonten ginanipun.

اَلْحَمْدُلِلّٰهِ الَّذِيْ جَعَلَ رَمَضَانَ شَهْرًا مبَارَكًا كُتِبَ فِيْهِ الصِّيَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الْاُ مَمِ الْمَاضِيَةِ وَأُنْزِلَ فِيْهِ الْقُرْآنُ هُدًى لِلنَّاسِ وَبَيِّنَاتِ مِنَ الْهُدَى وَالْفُرْقَانِ.أَشْهَدُ اَنْ لَا اِلٰهَ اِلَّااللهُوَحْدَهُ لَاشَرِيْكَ لَهُ الْمَلِكُ الدَّيَّانُ وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا رَسُوْلُ اللهِ خَيْرُ مُعَلِّمٍ وَاِمَامٍ, اَللّٰهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلَى عَبْدِكَ وَرَسُوْلِكَ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى اٰلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ عَلَى مَنْهَجِهِمِ السَّلِيْمِ أَمَّابَعْدُفَيَآعِبَادَ اللهِ, أُوْصِيْكُمْ وَنَفْسِى بِتَقْوَى اللهِ فَقَدْ فَازَالْمُتَّقُوْنَ

Kaum muslimin jema’ah Jum’ah Rahimakumullah
Mangga kita sami ningkataken iman lan taqwa dhateng Allah, inggih punika kanthi nindakaken dhawuh-dhawuhipun Allah lan nilar sedaya awisanipun. Satuhunipun gesang manungsa ing alam dunya punika sampun dipun paringi pitedah dening Allah, punapa kemawon ingkang kedah dipun tindakaken lan punapa ingkang kedah dipun tilar. Kalebet kita nindakaken ibadah ingkang mengku kautaman utawi fadhilah langkung sae tinimbang ibadah sanesipun lan ibadah ingkang dipun tindakaken ing wekdal tertemtu. Ing wulan Ramadhan punika kaum muslim dipun paringi kautaman dening Allah, sedaya amal ibadah dipun tikelaken dening Allah. Kados pangendikanipun Rasulullah SAW:

كُلُّ عَمَلِ ابْنِ آدَمَ يُضَاعَفُ الْحَسَنَةُ بِعَشْرِ أَمْثَالِهَا إِلَى سَبْعِمِائَةِضِعْف (رواه مسلم

“Saben-saben amale Bani Adam (kang bagus) ditikelake ing antarane 10 nganti 700 derajat”. (HR. Muslim)

Ing hadits punika sampun terwaca bilih ibadah ing wulan Ramadhan dipun tikelaken ganjaranipun antawis sedasa ngantos satus derajat. Malah ing hadits sanesipun dipun sebataken:

إِذَا جَاءَ رَمَضَانُ ، فُتِحَتْ أَبْوَابُ الْجنَّةِ ، وغُلِقَتْ أَبْوَابُ النَّارِ ، وصُفِدَتِ الشَّيَاطِيْنُ " متفقٌ عليه.

“Nalikane wulan Ramadhan wus teka, mangka dibukak lawang-lawange suwarga, ditutup lawang-lawange neraka lan syetan-syetan dikrangkeng”. (HR. Buchari Muslim)

Hadits punika nedakahen kautaman ing wulan Ramadhan, sinten kemawon ingkang saget nindakaken perkawis punika yektos badhe dipun paringi rahmat, maghfirah lan dipun tebihaken saking geninipun neraka.

Kaum muslimin jema’ah Jum’ah Rahimakumullah
Manawi ing wulan Ramadhan punika Allah sampun nedahaken, bilih lawangipun suwarga dipun bikak, lawangipun neraka dipun tutup lan para syetan dipun krangkeng. Ingkang perlu kita gatosaken nalika lawangipun suwarga dipun bikak kita purun mlebet napa boten, lawangipun neraka dipun tutup kita kesah napa boten.Menawi ing wulan Ramadhan punika kita tansah semangat anggenipun nidakaken shiyam, ing saben dintenipun tansah nyempurnakaken ibadah shiyam dipun kantheni kalian amalan-amalan sae. Sregep anggenipun nindakaken qiyamul lail, ngathah-ngathakaken maos Alqur’an, terjemah lan tafsiripun, maos kitab-kitab hadits lan kitab-kitab saking para ulama’, ing wulan Ramadhan ngathah-ngathahaken infaq lan shadaqah. Yektos tiyang punika sampun saget ngrangkeng syetan lan kanthi ridhanipun Allah badhe dipun lebetaken ing Suwarga lan lawangipun neraka ingkang sampun dipun tutup boten badhe dipun bikak.

Kosok wangsulipun menawi ing wulan Ramadhan boten purun nindakaken puasa, menawi puasa boten saget nahan hawa nafsu, ing saben dintenipun namung mangkel, dresula, ngrasani lan sanes-sanesipun, ateges tiyang punika boten saget ngrangkeng dhateng syetan, malah lawangipun Suwarga ingkang sampun dipun bikak malah dipun tutup, lan lawangipun neraka ingkang dipun tutup malah badhe dipun bikak lan dipun lebeti.

Kanthi mekaten ing wulan Ramadhan satemah kathah godhanipun ingkang dipun sebabaken saking godanipun syetan. Allah SWT nate ngendika:

“He wong-wong kang padha iman, aja nganti sira padha melu marang langkah-langkahe syetan. Sapa wonge melu langkah-langkahe syaten, mula satemene syetan iku printah nglakoni penggawean kang banget alane lan kang mungkar.(QS. Annur: 21)

Syetan punika gadhai sifat ingkang tansah ingkar dhateng dhawuhipun Allah, pramila ngantos akhir zaman syetan punika badhe goda dhateng bani Adam supados dados pengikutipun. Mekaten punika amargi melai zaman azali, Iblis punika golonganipun makhluk ingkang ingkar lan dipun bendoni dening Allah, ing akherat badhedipun lebetaken ing neraka. Sahingga ing dunya badhe pados rencang sak kathah-katahipun.Pramila boten mokal malih nalika tiyang Islam sampun gadahi niat badhe nindakaken pedamelan sae badhe dipun plencengaken niyatipun amargi lingsem kalian rencang utawi sedherekipun, utawi niat amal ananging namung kangge pikantuk pangalembana.Semanten ugi nalika sawek nindakaken amal sae boten dipun jangkepaken, amargi emut kalian perkawis-perkawis sanes ingkang boten perlu.

Kanthi punika sasampunipun kita gadhahi niat badhe nindakaken kesahenan kedah dipun kiyataken lan dipun tindakaken, tiyang punika badhe kacathet dados tiyang mukhlis ingkang boten tumama kalian pangridunipun syetan, Allah SWT ngendika:

“Iblis jawab: Dhemi kakuwasan Panjenengan, kula badhe nyasarake piyambakipun sedaya, kejawi kawula-kawula Panjenengan kang mukhlis ing antawisipun piyambakipun. Allah ngendika “mula kang bener (iku sumpah Ingsun) lan amung kabeneran iku kang Ingsun dhawuhake”.Satemene Ingsung mesthi bakal ngebaki neraka Jahannam kelawan jesinira lan wong-wong kang padha manut marang sira ing antane dheweke kabeh kanthi sekabehane”. (QS. Shad: 82-85)

بَارَكَ اللهُ لِيْ وَلَكُمْ فِى الْقُرْآنِ الْعَظِيْمِ وَنَفَعَنِى وَاِيَّا كُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ الْاٰيَاتِ وَالذِّكْرِالْحَكِيْمِ.أَقُوْلُ قَوْلِى هٰذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ تَعَالَى لِىْ وَلَكُمْ, فَاسْتَغْفِرُوْهُ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ, وَقُلْ رَّبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِيْنَ

Demokrasi Midherek Syari'at Islam

Pesta demokrasi negari Republik Indonesia badhe kalampahan benjang ing tanggal 9 April 2014, rakyat dipun paringi kebebasan nemtukaken sinten ingkang pas lan patut dados wakil ing DPRD, DPR Provinsi DPD lan DPR RI. Panci sampun kathah calon ingkang sami daftar lan nindakaken kampanye, sedaya wau kangge mundhut atinipun rakyat. Kanthi mekaten supados rakyat boten getun ing tembe wingkingipun milih pimpinan kedah mawi piugeran kados ingkang dipun aturaken dening nabi Muhammad SAW.

أَلْحَمْدُلِلّٰهِ الَّذِى خَلَقَ الْاِنْسَانَ وَعَلَّمَهُ الْبَيَانَ, أرْسَلَ رَسُوْلَهُ بِالْهُدَى وَدِيْنِ الْحَقِّ لِيُظْهِرَهُ عَلَى سَاِئِر الْاَدْيَانِ. أَشْهَدُ أَنْ لَا اِلٰهَ اِلَّا اللهُ اَلْوَاحِدُ الَمَنَّانُ وَأَشْهَدُ أَنَّ سَيِّدَناَ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ. أَللّٰهُمَّ صَلِّ وَسلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى اٰلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَسَلِّمْ تَسْلِيْمًا كَثِيْرًا أَمَّابَعْدُ: فَيَا عِبَادَ اللهِ أُوْصِيْكُمْ وَنَفْسِى بِتَقْوَى اللهِ فَقَدْ فَازَ الْمُتَّقُوْنَ

Para sedherek kaum muslimin Rahimakumullaah!
Saking mimbar Jum’at punika, kawula ngajak awak kula ugi kaum muslimin kangge ningkataken taqwa kita dhumateng Allah Rabb al-‘alamiin, supados kita tansah wilujeng awit saking donya dumugi akhirat samangke. Kawuningana bilih Alquran minangka wewaton umat Islam sampun maringi wewaler kanthi padhang lan gamblang, bilih sedaya umat Islam kedah ngrengkuh Islam kanthi jangkep, ganep lan wetah. Tegesipun kita kedah nindakaken sedaya dhawuh lan nebihi sedaya cegah, tanpa wonten ingkang dipun sepelekaken. Allah SWT ngendika:

Hai sekabehe wong kang padha iman, padha mlebuwa Islam kanthi komplit, sekabehane, lan aja padha manut langkah-langkahe syetan, sebab saktemene syetan iku mungsuhira kabeh kang nyata. (QS. Al Baqarah: 208)

Ayat wau negasaken bilih umat Islam ampun ngantos ngrungkebi Islam namung sebagian-sebagian, ateges boten komplit. Maksudipun menawi anggen kita sami Islam kepingin wetah, komplit, boten goeng, boten gripis, iman kita kedah iman kanthi agami Islam, sesrawung kita ugi sesrawung ingkang mawi tatanan Islam, ekonomi kita ugi ekonomi ingkang dipun atur kanthi Islam, politik kita ugi kedah politik ingkang selaras kaliyan ajaran Islam. Allah SWT ngendika:

“ Lan (elinga) nalika Ibrahim diuji dening Pangerane kelawan pirang-pirang kalimah (perintah lan waleran), nuli Ibrahim nindakake kalimat-kalimat mau kanthi sempurna. Allah dhawuh: “ Satuhene Ingsun bakal dadekake sira dadi imam tumraping kabeh manungsa”. Ibrahim matur:”(lan kula ugi nyuwun) sadhengah saking anak turun kawula”. Allah dhawuh: “Janji Ingsun (iki) ora bisa ngenani wong-wong kang padha dhalim”. (QS. Al Baqarah: 124)

Kitab Mu’jamul Ausath jilid 12 sohifah 27-28 negasaken bilih imam, pemimpin, punika mimpin ummat. Wondene ummat inggih punika segolongan ingkang sami. Mila senaosa kita boten kenging memengsahan kaliyan sak sintena kemawon, malah kita kedah nyedherek kaliyan sinten kemawon, ananging perkawis kepemimpinan wonten aturan lan wewaler piyambak. Ewadenten wewaler kalawau, antawisipun bilih pemilihan umum, kita dipun atur supados milih pemimpin ingkang shidiq (jujur), amanah (saged dipun pitados), tabligh (transparan utawi saged padhang-padhangan), lan fathonah (prigel) kangge ngladhosi rakyat. Imam Az-Zamakhsyari nalika nafsiraken ayat punika negasaken bilih tiyang ingkang zhalim, sami ugi keranten imanipun kirang, curang, tukang goroh, cidra ing janji, boten pikantuk dipun pilih dados pemimpin, amargi pemimpin punika tugasipun brastha tumindak zhalim. Kados pundi badhe mujudaken keamanan, keimanan, lan kesejahteraan lan brastha kezhaliman menawi pemimpinipun tiyang zhalim. Ulama’ agung Prof. Dr. Wahbah Zuhaili wonten ing kitabipun Al-Fiqh negasaken bilih tiyang zhalim boten pikantuk dipun pilih dados pemimpin awit badhe ngrisak peradaban. Mila margi kita punika tiyang Islam, tiyang ingkang taat dhumateng aturanipun Allah SWT, mangga kita sami milih selaras kaliyan manah suci kita, niat suci kita, selami tiyang ingkang dipun pilih wau tiyang ingkang shidiq, amanah, tabligh lan fathonah.

Kaum muslimin rahimakumullah!
Perlu kawuningan bilih Undang-Undang Pemilu sampun negasaken larangan ngingingi politik uang utawi money politics. Nanging amargi Undang-undang Pemilu nomer 8 tahun 2012 taksih kathah kekiranganipun ngingingi politik uang utawi money politic, mila ormas-ormas Islam sami kagungan inisiatif kangge nanggulangi politik uang kalawau. Antawisipun, wonten ing pokok pikiran Tanwir Muhammadiyah 2012, dipun tegasaken pitung syarat kepemimpinan. Sepindah, pemimpin kedah tiyang ingkang visioner, ingkang selaras kalian cita-cita bangsa. Kaping kalih pemimpin kedah nasionalis lan humanis tegesipun berjiwa kemanusiaan. Kaping tiga, pemimpin kedah saged bangun paseduluran bangsa ingkang majemuk. Kaping sekawan, pemimpin kedah wantun mundhut resiko saking kebijakanipun. Kaping gangsal, pemimpin kedah saged mundhut keputusan ingkang cepat, tepat lan tegas. Kapng nenem, pemimpin kedah saged ngentasaken masalah-masalah, lan kaping pitu, pemimpin kedah kagungan komitmen moral utawi akhlaq al-karimah supados boten korupsi mangkenipun.
Kangge nggayuh bangsa lan negara ingkang adil makmur, baldatun thayyibatun wa Rabbun ghafuur, para alim Ulama Nahdhatul Ulama ugi ngawontenaken Konferensi Besar wonten ing pondok pesantren Kempek Cirebon tahun 2012. Sami mutusaken wonten ing bahtsul Masailipin negasaken bilih sedaya peparing saking calon legislatif, pilkada, pilpres lan sanesipun sami ugi arupi zakat, shadaqah, hadiyah, ganti uang mobil, ganti uang rokok, ganti uang kerja ingkang dipun syarataken milih calon, sedaya dipun haramaken supados tiyang Islam saged milih calon ingkang bersih, jujur lan kagungan akhlaq mulia.
Kita yakin ormas-ormas Islam sanesipun kados Rifa’iyah, Sarekat Islam, lan sanes-sanesipun ugi sami wewaleripun. Ingkang mekaten selaras kaliyan hadits sahih riwayat Imam Bukhari lan Muslim, ingkang ringkesipun mekaten:
ثَلَاثٌ لَا يَنْظُرُ اللهُ اِلَيْهِمْ يَوْمَ الْقِيَامَةِ وَلَا يُزَكِّيْهِمْ
“ Ono wong telung golongan kang ora bakal nompo welas asihe utawi perhatiane Gusti Allah SWT ono ing dino kiyamat”,
Ing antawisipun:
رَجُلٌ بَايَعَ اِمَامًا لَا يُبَايِعُهُ اِلَى لِلدُّنْيَا
“ Wong kang milih pemimpin kerana milih dhuwite utawa bandhane”.

Mila mangga kita sami niat ingkang ikhlas milih pemimpin boten margi bandha dunya, ananging mligi kerana Allah SWT, utawi lillaahi ta’aalaa. Mangga sami rawuh wonten TPS kanthi niat ingkang ikhlas lan tansah sesedherekan dhumateng sedaya tiyang senaosa benten pilihanipun.

بَارَكَ اللهُ لِيْ وَلَكُمْ فِي الْقُرْآنِ الْعَظِيْمِ، وَنَفَعَنِيْ وَإِيَّاكُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ اْلآيَاتِ وَالذِّكْرِ الْحَكِيْمِ، أَقُوْلُ قَوْلِيْ هَذَا وَأَسْتَغْفِرُ اللهَ الْعَظِيْمَ لِيْ وَلَكُمْ فَاسْتَغْفِرُوْهُ، إِنَّهُ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ.

Syukur Utawi Kufur Dhateng Kanugrahanipun Allah, Khutbah Bahasa Jawa

Syukur lan kufur punika satemah dados sifatipun ati. Nanging syukur punika dados sifat sae ingkang kedah dipun bangun., menawi kufur dados sifat awon ingkang kedah dipun tilar. Syukur lan kufur punika dados sifat sae lan awon menawi dipun gandengaken kalian peparingipun Allah arupi putra-wayah, bandha lan kahanan sanesipun.

اَلْحَمْدُلِلّٰهِ أَنْعَمَنَا بِنِعْمَةِ الْاِيْمَانِ وَالْاِسْلَامِ. وَالَّذِيْ عَلَّمَ بِالْقَلَمِ عَلَّمَ الْاِنْسَانَ مَالَمْ يَعْلَمْ. أَشْهَدُ اَنْ لَا اِلٰهَ اِلَّااللهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيْكَ لَهُ خَالِقُ الْبَرِّوَالْبَحْرِ وَالْعَلَمِ, وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ رَسُوْلُه السِّرَاجُ الْمُنِيْرُ الْبَشِيْرُ وَالنَّذِيْرُ, اَللّٰهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلَى عَبْدِكَ وَرَسُوْلِكَ مُحَمَّدٍ وَعَلَى اٰلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَمَنْ عَلَى سَبِيْلِهِ اِلَى اللهِ يَسِيْرِ. أَمَّابَعْدُفَيَآعِبَادَ اللهِ, أُوْصِيْكُمْ وَنَفْسِى بِتَقْوَى اللهِ فَقَدْ فَازَالْمُتَّقُوْنَ

Kaum muslimin jema’ah Jum’ah Rahimakumullah
Mangga kita sami budidaya ningkataken iman lan taqwa dhateng Allah, inggih punika kanthi nindakaken dhawuh-dhawuhipun Allah lan nebihi saha nilar sedaya awisanipun Allah. Antawis dhawuh kalian awisan Allah punika, satemah sampun nyata jelas kasebat ing dalem Alquran lan hadits nabi Muhammad SAW. Sedaya dhawuh menawi dipun tindakaken badhe nuwuhaken raos tentremipun jiwa, semanten ugi sedaya awisanipun Allah menawi dipun tindakaken tentu badhe bekto dhateng sengsaraning gesang, melai saking dunya dumugi ing akherat samangke.

Kathah tiyang iman nanging piyambakipun tansah nampi mapinten-pinten cobi, malah menawi dipun raos selami gesangipun tansah nandang perkawis ingkang boten wonten akhiripun. Kosok wangsulipun tiyang ingkang fasiq, kufur lan syirik dhateng Allah, nanging ing perkawis kadunyan tansah pikantuk kabegjan. Sahingga kawontenan punika kagem saperangan tiyang Islam saget dadosaken kemerenm malah saget ugi dadosaken saperangan tiyang sami fasiq lan murtad. Allah SWT sampun ngendika:

“ Apa toh manungsa iku padha ngira yen dheweke kabeh iku diumbarake (wae) sebab dheweke kabeh wis padha nyatakake kanthi pengucape: “ingsun kabeh wis padha iman”, (banjur) ora dicoba? (QS. Al Ankabut: 2)

Kanthi mekaten perkawis mindakipun kasil, minggahipun pangkat, kedah dipun konduraken dhateng hakekat kanugrahan punika satemah salah satunggal saking peparingipun Allah ingkang kedah dipun syukuri. Bandha punika namung titipan, pangkat lan jabatan punika amanat ingkang badhe dipun suwuni tanggel jawab. Dipun paringi sekedhik tansah syukur lan dipun tambah kanugrahanipun inggih tambah anggenipun syukur dhateng Allah, mekaten kasebat ing dalem Alquran:

“ Lan (elinga uga), arikalane Pangeran ira kabeh mbiwarakake (kang surasane): “Sayekti kalamun sira kabeh padha syukur, mesthi Ingsun bakal paring tambahan (nikmat) marang sira kabeh, lan kalamun sira kabeh padha ngingkari (nikmat Ingsun) mula satemene siksa Ingsun iku banget larane”. (QS. Ibrahim: 7)

Syukur punika raos bingah lan marem wonten ig sak lebeting manah, sahingga kanthi syukur badhe nuwuhaken pakerti sae. Ibaratipun sasampunipun nampi kanugrahan badhe tabah iman lan amalipun, dados tiyang ingkang saget migunani dhateng sedaya umat manungsa. Kosok wangsulipun sifat kufur punika badhe nutup sedaya nikmat lan kanugrahan, amargi sedaya peparing punika dados perkawis ingkang sampun biasa lan boten migunani.

Kaum muslimin jema’ah Jum’ah Rahimakumullah
Midherek Rasulullah SAW wonten gangsal perkawis ingkang kedah kita syukuri:
1. Wekdal nem sak derengipun dumugi wekdal sepuh.
Wekdal nem punika wekdal ingkang sarwo ngremenaken, nanging ampun ngantos raos remen punika nilaraken kewajiban. Kanthi mekaten wekdal nem, wekdalipun kagem ngudi ilmu lan agami. Kanthi ilmu saget kangge bekal gesang ing wekdal ingkang badhe dhateng pikantuk kamulyan. Kanthi agami badhe paring pitedah dhateng sedaya perkawis ingkang kedah dipun tindakaken lan kedah dipun tilar. Jalaran agami sampun paring paugeran kangge gesaningipun para manungsa.

2. Wekdal gesang sak derengipun pati.
Gesang punika kesempatan ingkang dipun paringaken Allah kagem sedaya manungsa. Kanthi gesang manungsa tasih saget nindakaken amal ibadah, nambah amal salih lan kesempatan kangge mertobat. Kanthi mekaten kesyukuran kita tingkataken kanthi nambah amal ibadah dhateng Allah SWT. Jalaran gantosipun dinten lan tanggal, wulan lan tahun satemah yuswo kita malah kirang, mekaten punika amargi yuswanipun manusngsa sampun kacathet wonten ing Louhul Mahfudz, sampun dipun tetepaken dening Allah. Ngantos pinten tahun manungsa dipun paringi gesang ing alam dunya, namung allah ingkang pirsa lan kita sedaya namun nindakaken gesang.

3. Wekdal sehat sak derengipun dumugi sakit.
Kanthi sehat manungsa badhe ngraosaken nikmatipun tiyang gesang, dhahar, ngunjuk, sare, lungguh, jumeneng lan sak terasipun. Kawontenan punika dados kenikmatan ingkang asring dipun lirwakaken. Kathah-kathahipun ngraosaken nikmat sehat nalika nembe sakit, kanthi mekaten nalika nembe sakit asring ngghadahi harapan menawi sehat badhe infaq, shadaqah, olah raga, dhahar lan ngunjuk ingkang beraturan lan sak sanes-sanesipun. Ananging nalika sehat sedaya cita-cita punika dipun tutup kanthi kekiatan hawa nafsu.

4. Wekdal longgar sak derengipun dumugi wekdal rupek.
Allah SWT paring wekdal ingkang sami dhateng kawulanipun, sedinten sedalu inggih 24 jam. Wonten tiyang ingkang rumaos kirang kalian wekdal ingkang dipun paringaken punika, wonten ingkang cekap lan wonten ingkang kathah wekdal longgaripun. Kanthi mekaten wujud syukuripun dipun paringi wekdal longgar punika dipun ginakken kangge ngudi kaweruh, moas buku, kitab, utawi pados wejangan saking para penggedhe. Jalaran boten saget ngginakaken wekdal punika badhe beta dhatengaken kapitunan.

5. Wekdal sugih sak durunge temeka wektu kere.
Abu Dzar Radhiallahu ‘anhu nate nyriosaken bilih Rasulullah SAW ngendika:

يَا أَبَا ذَر، أَتَرَى كَثْرَةَ الْمَالِ هُوَ الْغِنَى؟ قُلْتُ : نَعَمْ يَا رَسُوْلَ اللهِ، قَالَ : أَفَتَرَى قِلَّةِ الْمَالِ هُوَ الْفَقْرُ؟ قُلْتُ : نَعَمْ يَا رَسُوْلَ اللهِ. قال : إِنَّمَا الْغِنَى غِنَى الْقَلْبِ وَالْفَقْرُ فَقْرُ الْقَلْبِ
“ Abu Dzar, apata sira ningali akehe bandha iku dadi kesugihan?”. Aku (Abu Dzar) ngucap: “Inggih dhuh Rasul”. Rasulullah ngendika: “Apata sira ningali maring sithike bandha iku dadi mlarate?” Aku (Abu Dzar) ngucap, Leres dhuh rasul”. Rasulullah ngendika “sak temene kesugihan iku sugihe ati, lan kemiskinan iya iku mlarate ati”. (HR. Ibnu Hiban)

Sugih bandha menawi boten dipun kantheni kalian sugih ati, badhe dados bencana. Margi kathahipun bandha punika boten badhe dados cekap nanging tansah kirang.

“Lan ngertenana, yen bandhanira lan anakira kuwi namung minangka pacoban lan satemene ing Ngarsane Allah ana ganjaran kang gedhe”. (QS. Al Anfal: 28)

Supados gesang kita tambah sae lan kraos sakinah kedah dipun usahakaken supados kita dados tiyang ingkang saget syukur dhateng Allah. Mugi-mugi Allah tansah paring pitedah dhateng kita sedaya, amin.

بَارَكَ اللهُ لِيْ وَلَكُمْ فِى الْقُرْآنِ الْكَرِيْمِ وَنَفَعَنِى وَاِيَّا كُمْ بِمَا فِيْهِ مِنَ الْاٰيَاتِ وَالذِّكْرِالْحَكِيْمِ. أَقُوْلُ قَوْلِى هٰذَا وَاسْتَغْفِرُوْهُ إِنَّهُ هُوَ الْغَفُوْرُ الرَّحِيْمُ, وَقُلْ رَّبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِيْنَ.

Infaq fi Sabilillah, Margi Merkoleh Kabegjan Khutbah Bahasa Jawa

Infaq fi Sabilllah inggih punika infaq ngedalaken banda kangge biyantu perjuangan Agami Islam. Infaq punika salah setunggaling akhlaq ingkang minulya. Kanthi mekaten infaq fi sabilillah badhe bekto dhateng bahagianing gesang ing dunya dumugining akherat samangke.

Dasar nindakaken infaq inggih punika saking Alquran lan hadits nabi Muhammad SAW.

اَلْحَمْدُلِلّٰهِ حَمْدًا كَثِيْرًا كَمَا اَمَرَ. فَانْتَهُوْا عَمَّا نَهَى عَنْهُ وَحَذَّرَ. نَحْمَدُهُ عَلَى جَزِيْلِ الْفَضْلِ وَالْاِنْعَامِ وَنَشْكُرُهُ عَلَى مَا اَوْلَاهُ مِنَ التَّوْفِيْقِ وَالْاِلْهَامِ. أَشْهَدُ اَنْ لَا اِلٰهَ اِلَّااللهُ وَحْدَهُ لَاشَرِيْكَ لَهُ الْمَلِكُ الدَّيَّانُ وَاَشْهَدُ اَنَّ مُحَمَّدًا رَسُوْلُ اللهِ خَيْرُ مُعَلِّمٍ وَاِمَامٍ, اَللّٰهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلَى عَبْدِكَ وَرَسُوْلِكَ سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى اٰلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَمَنْ تَبِعَهُمْ عَلَى مَنْهَجِهِمِ السَّلِيْمِ أَمَّابَعْدُفَيَآعِبَادَ اللهِ, أُوْصِيْكُمْ وَنَفْسِى بِتَقْوَى اللهِ فَقَدْ فَازَالْمُتَّقُوْنَ

Kaum muslimin jema’ah Jum’ah Rahimakumullah
Wonten ing kesempatan khutbah punika kawula tansah wasiat khusus dhateng pribadi piyambak lan sumrambah dhumateng para jema’ah, mangga kita sami ningkataken iman lan taqwa dhumateng Allah SWT, inggih punika kanthi nindakaken sedaya dhawuhipun Allah lan nilar saha nebihi sedaya awisanipun Gusti Allah. Salah setunggalipun dhawuhipun Allah inggih punika kita dipun dhawuhi supados ngedalekaen saperangan saking bandha milik kita kangge kabetahan infaq fi sabilillah. Marginipun Allah inggih punika sedaya margi kesahenan ingkang dipun dhawuhaken dening Allah lan Rasulipun. Allah SWT sampun paring dhawuh:

“ He wong-wong kang padha iman, padha mblanjakna sira kabeh (ing dalane Allah) saperangan saka rizki kang wis Ingsun paringake marang sira kabeh, sadurunge tumekane dina, kang ing dina iku wis ora ana maneh dol tinuku lan ora ana paseduluran kang raket lan (uga) wis ora ana maneh syafa’at. Lan hiya wong-wong kafir iku (wujude) wong-wong kang padha nganiaya”. (QS. Al Baqarah: 254)

Wonten ing ayat punika Allah SWT paring dhawuh dhateng kita supados mblanjakaken saperangan saking bandha ingkang dipun miliki. Ing alam dunya punika kita tasih dipun paringi kesempatan kangge ngedalekan infaq lan tasih kathah tiyang ingkang betahaken pambiyantu. Benten kalian alam akhirat kesempatan kangge infaq sampun boten wonten, kathah tiyang ingkang nyuwun pambiyantu, nanging sampun boten wonten ingkang saget paring pitulungan kejawi saking amalipun piyambak. Sedaya tiyang badhe nampi piwales saking amalipun piyambak, amal sae badhe pikantuk kenikmatan kanthi dipun lebetaken wonten ing suwarga lan amal ingkang awon badhe nampi siksa arupi neraka.

Ing ayat punika Allah SWT ugi ngengetaken dhateng kita sedaya, bilih alam dunya punika boten badhe langgeng, lan ingkang langgeng namung alam akhirat. Rasulullah SAW nate ngendika:

والله ما الدنيا في الآخرة إلا كما يجعل أحدكم أصبعه في اليم ثم يرفعها فلينظر بم يرجع
 (رواه مسلم واحمد وترمذى)

“ Demi Allah, dunya iki (lamun dibandingake) kelawan akhirat ananging (amung) kaya salah sawijine sira nyelupake drijine ing segara nuli diangkat. Mangka gatekna apa kang amung kagawa dening jarine. (HR. Muslim, Ahmad, dan Tirmizi)

Hadits punika maringi pemut bilih ing dunya punika namung sekedhap lan ing dunya sedaya pokal kita namung sekedhik sahingga kita badhe mlebet ing alam ingkang langgeng, inggih punika alam akhirat. Pramila ngengingi perkawis dunya, kita boten dipun parengaken ngumpul-ngumpulaken bandha tanpa dipun dalaken hakipun. Allah SWT paring pemut:

“ Lan wong-wong kang padha nyimpen emas, perak lan ora padha nafkahake marang dalan Allah, mula dhawuhna marang dheweke kabeh (yen dheweke kabeh bakal nampa) siksa kang lara” (QS. Attaubah: 34)

Kanthi ayat punika Allah SWT paring dhawuh dhateng tiyang-tiyang ingkang iman, supados mblanjakaken bandhane kanggo kapentingan pribadi piyambak, keluarga lan kanggo kepentingan masyarakat. Tiyang ingkang boten purun nginfaqaken bandhanipun kagem infaq fisabilillah ateges tiyang punika sampun enget dhateng nikmatipun Allah. Kanthi mekaten tiyang punika kalebet golonganipun tiyang ingkang nganiaya dhateng pribadinipun piyambak lan tiyang sanes.

Khusus dhateng pribadinipun piyambak jalaran benjang ing akherat badhe nampi siksa. Lan nganiaya kelawan tiyang sanes amargi boten purun ngedalaken zakat, infaq, shadaqah lan amalan amalan sanesipun kangge kepentingan umum. Lan sayektos tiyang sanes banget betahipun nanging boten dipun paringi pambiyantu.

Kaum muslimin jema’ah Jum’ah Rahimakumullah
Ing tahun 9 Hijriyah, nabi Muhammad SAW paring dhawuh dhateng tiyang-tiyang Islam supados siaga, amargi badhe wonten perang ing Tabuk, inggih punika satunggaling panggenan ing antawis Madinah lan Damsyik. Wonten ing perang punika Rasulullah ngendikakaen bilih kawontenanipun nembe ewet, awrat lan kirang sarananipun. Ing mangka mengsah sampun siap-siaga kanthi pasukan lan perlengkapan lengkap. Sinaosa mekaten tiyang Islam ingkang sampun kiat imanipun namung nenggo komando lan sampun siap nindakaken perang.

Wonten perang punika tiyang-tiyang Islam sami ngedalaken infaqipun kados Sayidina Usman nyumbangaken 10.000 dinar, 300 onta, lengkap kalian senjatanipun lan 50 kuda. Sayidina Abu Bakar nyumbangaken sedaya bandhanipun inggih punika 4.000 dirham. Nabi Muhammad ngendika "Apa isih ana kang Panjenengan tinggalake kanggi keluarga panjenengan?" Abu Bakar ngendika: "Kang kula tinggalake kanggo keluarga kula yaiku Allah lan utusane." Sayidina Umar bin Khatab nyumbangaken separo saking bandhane. Asim bin `Adi nyumbangaken 70 wasaq kurma (satu wasaq = 60 gantang). Semanten ugi para ibu ugi sami nyumbangaken emas arupi gelang, anting-anting, kalung lan sanes-saneipun kagem perjuangan kaum muslimin. Allah sampun ngendika:

“Satemene wong-wong kang padha iman hiya iku namung wong-wong kang padha iman marang Allah lan rasule, tumuli awake dhewe ora padha mamang lan dheweke kabeh padha jihad (berjuang) kelawan bandha lan jiwanedheweke kabeh ing dalem dalane Allah, hiya dheweke kabeh wong-wong kang padha temen” (QS. Al Hujurat: 15)

Mekaten bilih infaq punika banget pentingipun, lan migunani dhateng pribadi, keluarga lan masyarakat. Pramila menawi dipun gatosaken kanthi salebetipun manah, bilih sedaya dhawuh Allah punika mensthi wonten manfaatipun, lan sedaya awisanipun Allah mesthi badhe ndhatengaken bencana lan malapetaka.

وَقُلْ رَّبِّ اغْفِرْ وَارْحَمْ وَأَنْتَ خَيْرُ الرَّاحِمِيْنَ

.

Khutbah Kedua Tiap Jum'at

Khutbah Jum'at adalah salah satu rukun menegakkan shalat Jum'at. Karena itu bila shalat Jum'at ditegakkan tanpa khutbah maka shalatnya tidak syah. Dan Khutbah Jum'at ada khutbah pertama dan kedua, Khutbah pertama biasanya terdiri dari uraian-uraian singkat tentang pesan-pesan iman dan taqwa kepada Allah dan nasehat-nasehat lainnya yang berkaitan dengan aqidah, syari'ah, akhlaq, fadhailul a'mal dan juga peristiwa-peristiwa aktual. Misalnya tentang Hari Besar Islam, Hari Libur Nasional, persitiwa alam dan lain sebagainya. Adapun khutbah kedua sebagai penutup khutbah, kadang khatib masih melanjutkan materi khutbah pertama yang berupa kesimpulan, namun ada juga yang berbeda karena khutbah kedua hanya mengucapkan pujian, membaca shalawat, wasiat iman dan taqwa dan kemudian berdo'a.

 

الخطبة الثانى

اَلْحَمْدُ لِلَّهِ الَّذِيْ أَمَرَنَا بِاْلاِتِّحَادِ وَاْلاِعْتِصَامِ بِحَبْلِ اللهِ الْمَتِيْنِ. أَشْهَدُ أَنْ لاَ إِلَهَ إِلاَّ اللهُ وَحْدَهُ لاَشَرِيْكَ لَهُ، إِيَّاهُ نَعْبُدُ وَإِيَّاُه نَسْتَعِيْنُ. وَأَشْهَدُ أَنَّ مُحَمَّدًا عَبْدُهُ وَرَسُوْلُهُ، اَلْمَبْعُوْثُ رَحْمَةً لِلْعَالَمِيْنَ. اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ عَلَى سَيِّدِنَا مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ أَجْمَعِيْنَ. عِبَادَ الله، اِتَّقُوا اللهَ حَقَّ تُقَاتِهِ وَلاَ تَمُوْتُنَّ إِلاَّ وَأَنتُمْ مُّسْلِمُوْنَ. إِنَّ اللهَ وَمَلاَئِكَتَهُ يُصَلُّوْنَ عَلَى النَّبِيِّ، يَاأَيُّهاَ الَّذِيْنَ ءَامَنُوْا صَلُّوْا عَلَيْهِ وَسَلِّمُوْا تَسْلِيْمًا. اَللَّهُمَّ صَلِّ وَسَلِّمْ وَبَارِكْ عَلَى مُحَمَّدٍ وَعَلَى آلِهِ وَأَصْحَابِهِ وَقَرَابَتِهِ وَأَزْوَاجِهِ وَذُرِّيَّاتِهِ أَجْمَعِيْنَ. اَللَّهُمَّ أَصْلِحْ جَمِيْعَ وُلاَةَ الْمُسْلِمِيْنَ، وَانْصُرِ اْلإِسْلاَمَ وَالْمُسْلِمِيْنَ، وَأَهْلِكِ الْكَفَرَةَ وَالْمُشْرِكِيْنَ وَأَعْلِ كَلِمَتَكَ إِلَى يَوْمِ الدِّيْنِ. اَللَّهُمَّ اغْفِرْ لِلْمُسْلِمِيْنَ وَالْمُسْلِمَاتِ وَالْمُؤْمِنِيْنَ وَالْمُؤْمِنَاتِ اْلأَحْيَاءِ مِنْهُمْ وَاْلأَمْوَاتِ، إِنَّكَ سَمِيْعٌ قَرِيْبٌ مُجِيْبُ الدَّعَوَاتِ وَيَا قَاضِيَ الْحَاجَاتِ. اَللَّهُمَّ افْتَحْ بَيْنَنَا وَبَيْنَ قَوْمِنَّا بِالْحَقِّ وَاَنْتَ خَيْرُ الْفَاتِحِيْنَ. رَبَّنَا آتِنَا فِي الدُّنْيَا حَسَنَةً وَفِي الآخِرَةِ حَسَنَةً وَقِنَا عَذَابَ النَّارِ